15-minutowe miasto

Czym jest 15-minutowe miasto? W swojej książce Miasto 15-minutowe. Jak uratować nasz czas i planetę profesor Carlos Moreno próbuje nam to wyjaśnić. Streszczając jego koncepcję, można stwierdzić, że jej sednem jest podstawowa dla ludzkości potrzeba życia we wspólnocie. Ta miejska wspólnota ludzi różnych, a jednak bardzo do siebie podobnych, ma nam to życie ułatwić i uprzyjemnić. Chodzi o to, abyśmy mogli spotykać się z innymi ludźmi oraz korzystać z ich usług w naszej bezpośredniej okolicy – to tu powinniśmy robić zakupy, dokonywać rozmaitych napraw, spędzać czas w lokalnych restauracjach, klubach, siłowniach, parkach, bibliotekach itp. Chodzi też o to, aby nasze dzieci mogły bezpiecznie, pieszo lub rowerem, w krótkim czasie dotrzeć co rano do swoich szkół. Ważne jest również ograniczenie w miastach ruchu samochodowego. Okazuje się bowiem, że jeśli większość potrzeb będziemy mogli zrealizować w najbliższym sąsiedztwie, to nie będziemy musieli w takim stopniu jak dotąd korzystać z samochodów. Brzmi jak utopia? Niekoniecznie. I tak wielu z nas pracuje już w dużej mierze zdalnie i nie wszyscy muszą codziennie dojeżdżać do swoich miejsc pracy. Potrzebujemy więc w naszych miastach dzielnic, w których będzie nam się wygodnie i atrakcyjnie żyło. Potrzebujemy ich nie po to, aby się w nich zamykać, ale po to, aby zaoszczędzić najcenniejszy z zasobów, jaki posiadamy – własny czas.

Carlos Moreno prowadzi nas przez kolejne miasta, aby uświadomić nam, jak ogromne zmiany zaszły w ich topografii i funkcjonowaniu na przestrzeni wieków. Rozwijające się technologie, industrializacja, modernizm ze swoją obsesją na punkcie samochodów (a w środkowoeuropejskim kontekście również lata komunizmu) przeobraziły je w organizmy chore, dysfunkcyjne, rozczłonkowane przez kolejne, nowo powstające arterie. Nie cofniemy tych zmian, ale możemy sprawić, że miasta będą dla nas bardziej przyjazne za sprawą dużej liczby ścieżek rowerowych, stref pozbawionych ruchu kołowego, parków i skwerów dających nam cień w czasie coraz częstszych fal letnich upałów, a także sprawnego i ekologicznego transportu miejskiego. Takie przeobrażenie miast jest konieczne ze względu na nadchodzące zmiany klimatyczne i związane z nimi zagrożenia. 

Jakie miasta warto odwiedzić, aby przekonać się, że wdrożenie idei 15-minutowego miasta jest możliwe? Carlos Moreno zaprasza nas przede wszystkim do Paryża, który jako pierwsze miasto na świecie zaczął realizować wizję 15-minutowości. Następnie prowadzi nas przez kilka kontynentów: do Mediolanu, Portland, Cleveland, Buenos Aires, Susy, Melbourne i Pusan, aby na koniec zaprezentować nam małe miejscowości, które stają się liderami 15-minutowości. Oprócz szkockich i francuskich miasteczek wymienia też polski Pleszew, którego władze realizują strategię dostępności, zazielenienia, uspokojenia ruchu samochodowego, innowacyjnego budownictwa oraz zrównoważenia miejskich funkcji.

To, jakie będą nasze miasta w przyszłości, w dużej mierze zależy to od nas samych, od tego, czy zgodzimy się zmienić nasz sposób życia i codzienne nawyki. Jak przekonuje Carlos Moreno w swojej książce: „15-minutowe miasto to coś więcej niż hasła. To ideały reprezentujące zrównoważony i inkluzywny model życia zapewniający połączenia ze światem, w którym nasze potrzeby są zaspokajane z szacunkiem i uznaniem dla rzeczy czyniących nas wyjątkowymi i łączących nas ze sobą. To wizja, która wymaga odwagi, empatii i zaangażowania, jednak wizja ta jest nie tylko możliwa, ale też niezbędna dla naszej wspólnej przyszłości”.

Patroni medialni: Architektura Murator, Smak książki, Urbacast 

Dziewiętnasta książka z serii MIASTO SZCZĘŚLIWE