Potwór pamięci

Książka w kolekcji Wybór Żydoteki, w ramach której Ula Rybicka poleca swoje ulubione lektury.

Choć mała, to wybitna! Książka Yishaia Sarida ukazuje to, jak współcześnie pielęgnujemy pamięć o Zagładzie. Wywrotowa powieść burzy wiele przekonań i zmusza do przemyślenia społecznych i narodowych strategii upamiętniania ofiar.

Potwór pamięci to intymne zwierzenia młodego historyka, którego życie zostało „uwięzione w pamięci” o Holokauście. Kiedyś marzył, że zostanie dyplomatą, obecnie jednak stały, choć skromny dochód gwarantuje mu zatrudnienie w Yad Vashem w charakterze przewodnika. Oprowadza izraelskie szkolne wycieczki po Auschwitz-Birkenau, Treblince, Majdanku i Chełmnie, przez pewien czas skupia się na Bełżcu i Sobiborze. Przed zbliżającą się siedemdziesiątą piątą rocznicą konferencji w Wannsee został zatrudniony jako ekspert w zespole przygotowującym uroczystości. W trakcie prac dochodzi do przykrego incydentu z niemieckim reżyserem filmowym. W liście do dyrektora Yad Vahem przewodnik próbuje wyjaśnić przyczyny awantury. Yishai Sarid zadaje serię trudnych pytań o pamięć, przemoc i traumę z polsko-izraelską historią w tle. „Nie musieliśmy was tu przywozić. Mogliśmy was przecież zabrać do Paryża, byście podziwiali te przepiękne ulice, albo do Włoch, gdzie jest najlepsze jedzenie na świecie, albo do Londynu, żeby iść do teatru, albo zobaczyć piramidy w Egipcie. A może na słodycze do Maroka, na mecz piłki nożnej w Barcelonie albo do Aten posłuchać ulicznych pieśniarzy śpiewających o złamanym sercu. Ale przywieźliśmy was właśnie tutaj, na miejsce mordu. Cel ten został najpewniej osiągnięty: zrozumieliście, że wszystko to kwestia siły, siły i jeszcze raz siły.” fragment książki Yishai Sarid – uznany izraelski pisarz i adwokat. Należy do czołówki izraelskich prozaików. Wydał pięć powieści. Książka Potwór pamięci została przetłumaczona na języki francuski, niemiecki, angielski, włoski, hiszpański i kataloński. Po polsku ukazała się również jego powieść Limassol (2015). Joanna Stocker-Sobelman – nauczycielka języków obcych, tłumaczka, autorka licznych publikacji dotyczących losów kobiet w Zagładzie. Michał Sobelman – historyk, tłumacz literatury hebrajskiej, autor licznych przekładów na język polski, m.in. Hanocha Levina, Savyon Liebrecht, Binjamina Tammuza.